Inleiding
Een handig stappenplan
In sommige producten zitten gevaarlijke stoffen. Als je dampen, nevels of stof van die producten inademt, kun je ziek worden. Ook kunnen ze schadelijk zijn voor je huid. Soms merk je de effecten direct, andere keren pas na jaren. Wil je dat jouw medewerkers én jijzelf veilig en gezond werken? Lees dan verder. Volg het stappenplan om alles te doen wat je kunt:
- Stap 1: Check het etiket en veiligheidsinformatieblad (VIB)
- Stap 2: Vervang gevaarlijke producten
- Stap 3: Weet hoe je veilig en gezond werkt
- Stap 4: Dubbelcheck
Stap 1: Check etiket en VIB
Staan er gevarenpictogrammen op het etiket?
Je herkent gevaarlijke producten aan een of meer gevarenpictogrammen. Dit zijn rood omrande ruiten met een symbool er in.
Je gezondheid loopt gevaar als je deze ziet
Kan dodelijk of zeer schadelijk zijn bij inslikken, inademing of contact met de huid. Acuut gevaar!
Is bedwelmend. Irriteert je huid, ogen en luchtwegen. Veroorzaakt huidallergie.
Kan de vruchtbaarheid of het ongeboren kind schaden. Kan kanker, allergieën of astmasymptomen veroorzaken. Kan je organen schaden.
Vernietigt levend weefsel. Kan brandwonden en zeer ernstig oogletsel veroorzaken.
Precies weten welk risico je loopt?
Op het etiket staan gevarenzinnen. Deze vertellen je meer over het gevaar van je product. Het gaat om zinnen die beginnen met een H (‘hazard’) met een getal erachter. Met de stoffen check-app kun je opzoeken wat deze H-zinnen precies betekenen.
Lees het veiligheidsinformatieblad (VIB)
Je leverancier moet jou een veiligheidsinformatieblad (VIB) geven bij gevaarlijke producten. Hierin lees je alles over de gevaren van dat product. En vind je tips voor veilig gebruik. Heb je geen VIB ontvangen, vraag dit dan alsnog op bij je leverancier:
- In onderdeel 2.1 staan de pictogrammen met gevarenaanduidingen (H-zinnen).
- In onderdeel 16 staat de betekenis van die H-zinnen.
Checken of het VIB in orde is?
Twijfel je of je VIB aan de eisen voldoet, doe dan de VIB-check.
Gebruik jij het product zoals beschreven in het VIB?
Wil je zeker weten dat hóe jij het product gebruikt veilig is? Kijk dan in onderdeel 1.2.
- Klopt de beschrijving met jouw gebruik? Bijvoorbeeld: als schoonmaakmiddel of oplosmiddel? Volg dan de tips voor veilig gebruik.
- Gebruik je het product anders? Vraag je leverancier of brancheorganisatie hoe je er veilig mee kunt werken.
Stap 2: Vervang gevaarlijke producten
De slimste oplossing? Veiligere producten gebruiken
Soms zijn er veiligere producten dan die jij gebruikt. Die net zo effectief zijn! Bijvoorbeeld: verf met heel weinig oplosmiddelen, nagelproducten met minder acrylaten, nikkelarm gereedschap of droge accu’s (zonder accuzuur). Of kijk voordat je voor desinfectiemiddelen kiest of die wel echt nodig zijn. Vaak is schoonmaken met water en allesreiniger voldoende. Een ander voorbeeld: als je bestrijdingsmiddelen nodig hebt, kijk dan of je ongedierte kunt voorkomen. Dan zijn bestrijdingsmiddelen helemaal niet nodig. Is bestrijding toch noodzakelijk, kijk dan of er veiliger, niet-chemische alternatieven zijn.
Vraag je leverancier of werkgever welke producten je kunt vervangen door veilige of minder schadelijke producten. Begin met het vervangen van de schadelijkste producten die bijvoorbeeld kanker of astma kunnen veroorzaken. Vervang als eerste producten met de gevarenpictogrammen voor 'giftig' en 'zeer gevaarlijk' op het etiket of VIB.
Weten hoe je de meest gevaarlijke producten herkent?
Wil je meer weten hoe je de meest gevaarlijke producten herkent? Lees dan verder op de pagina Hoe herken je de meest schadelijke producten?
Checken of jouw product legaal is?
Wil je weten of jouw product in Nederland toegestaan is? Lees dan verder op de pagina Welke producten zijn toegestaan in Europa?
Stap 3: Weet hoe je veilig en gezond werkt
Kies de beste werkwijze en bescherm je zo nodig
Soms kun je een gevaarlijk product niet vervangen. Dat is jammer. Onderzoek dan altijd eerst of er een werkwijze is zónder contact met het product. Zorg dat je zo veilig en gezond mogelijk werkt. Bijvoorbeeld door vaten zo lang mogelijk dicht te houden. Of dampen af te zuigen.
Kom je bij sommige werkzaamheden toch nog in direct contact met een gevaarlijk product? Bijvoorbeeld bij overgieten of onderdompelen? Gebruik dan handschoenen, een veiligheidsbril en/of adembescherming.
Arbocatalogus
Veel branches hebben een Arbocatalogus; daar staan branche-specifieke, veilige en gezonde werkmethoden in. En welke veilige alternatieven er zijn voor veelgebruikte schadelijke stoffen. Check op Arboportaal wat er voor jouw branche is.
Voorzorgsmaatregelen op etiket en in veiligheidsinformatieblad (VIB)
Op elk etiket staan voorzorgsmaatregelen om veilig met het product te werken. Het gaat om zinnen die beginnen met een P (‘precautionary measure’) met een getal erachter. Je kunt de betekenis van P-zinnen opzoeken in de stoffen check-app. Maar ook in onderdeel 2.2 van het VIB. In de onderdelen 7 en 8.2 (en de eventuele bijlage) staat hoe je er veilig mee kunt werken; bijvoorbeeld ventilatie aanzetten en handschoenen dragen.
Infographics voor bepaalde branches
In sommige branches gebruiken professionals meer gevaarlijke stoffen dan in andere. In die branches is het van extra groot belang om heel goed op te letten. Werk jij in één van onderstaande branches? Bekijk dan jouw infographic!
Infographics
Speciaal voor ZZP’ers is er ook informatie te vinden via deze pagina.
Gezond verstand!
Heb je geen VIB of Arbocatalogus? Download dan de Checklist: maatregelen met gezond verstand.
Stap 4: Dubbelcheck
Soms kun je nog méér doen …
Je hebt maatregelen genomen om veilig en gezond te werken. Goed gedaan! Wil je weten of je nog meer kunt doen om jezelf en jouw medewerkers te beschermen? Ga dan naar de Zelfinspectie Werken met gevaarlijke stoffen.